بحران
در فیلم مصاحبه پیوست دو تن کارشناسی که در ایران هستند می گویند برابر پژوهشی که انجام داده اند امروزه تنها شش درسد ۶% مردم یکدیگر را باور می کنند و برابر پژوهشی دیگر که در سال ۱۳۵۴ خورشیدی انجام یافته می گویند در آن زمان پنجاه و شش درسد۵۶% مردم به هم اعتماد داشته اند. به دیگر سخن دروغگویی رواجی بسیار گرفته است.
آیا موضوع را ساده کرده سخن گذشتگان را بازگویی کنیم؛
الناس علی دین ملوکهم
(گفتم به فلک که حیز‌پرور شده‌ای
گفتا که علی الناس علی دین ملوک)
گفتا که علی الناس علی دین ملوک)
اما اندکی باریک بینی نشان می دهد که دو گونه دروغ رواج دارد؛
۱– دروغی که برای فزیفتن دیگری و کندن دارایی یا مالی یا بردن بهره ای از دیگری به کار می رود و در قوانین جزایی ایران تعریفی روشن دارد: مغرور کردن = گمراه کردن.
۲– گونه دوم به ظاهر سودی برای گوینده ندارد، بهره ای روانی دارد. یعنی شأنی را که ندارد یا از او دریغ شده است به خود می بندد.
چرا؟
به هر روی رواج دروغ بحران اعتماد می آورد و آن بحران مشروعیت به دنبال. هیچ مهندسی، هیچ پزشکی هیچ کارشناسی پذیرفته نیست چون پیشاپیش وی را دروغزن می انگارند.
نویسنده: دکتر بیژن شاهمرادی
