یکم : گسترش فارسی دری در سرزمین های ایرانیک
فرمانروایان تاریخ ایران :
نام خاندان بنیادگذار پایتخت
———————————————————————————
مادها دیااکو هگمتانه یا اکباتان
هخامنشیان کوروش پاسارگاد تخت جمشید
اشکانیان ارشک دامغان و تیسفون
ساسانیان اردشیر بابکان استخر و تیسفون
——————————————————————————–
طاهریان- طاهرذوالیمینین- مرو و نیشابور
صفاریان(سیستانی)- یعقوب لیث- زرنج
سامانیان(خوارزمی)- امیراسماعیل- بخارا
آل بویه(دیلمی)- پسران بویه- شیراز
غزنویان(ترک)- سبکتکین- غزنین و لاهور
سلجوقیان(ترک)- طغرل- همدان و اصفهان
خوارزمشاهیان(ترک)- نوشتکین غرجه- گرگانج
ایلخانان(مغول)- هولاکوخان- تبریز و مراغه
سربداران- عبدالرزاق باشتینی- سبزوار
تیموریان(تاتار)- امیرتیمورگورکانی- هرات و سمرقند
آق قویونلو(ترک)- امیرحسین بیک- تبریز
صفویه(ترک / کرد)- شاه اسماعیل- تبریز،قزوین و اصفهان
افشاریه(ترکمن)- نادر- مشهد
زندیه (لر)- کریم خان- شیراز
قاجاریه(ترکمن)- آقامحمدخان- تهران
پهلوی(مازنی / ترک)- رضا شاه تهران
یادآوری: فارسی دری پس از اسلام از شهر بلخ به همه جای ایران گسترده شد.
* تنها فرمانروای فارسی زبان ایران در این بازه زمانی آیت الله روح الله خمینی بوده است.
نویسنده: دکتر بیژن شاهمرادی
دانش آموخته ی کارشناسی تاریخ، کارشناسی ارشد تاریخ و فرهنگ و دکترای مردم شناسی فرهنگی
01.11.2019 وین
