مانی پسر فاتک از نجیب زادگان ایران در همدان بود. پدرش در بابل اقامت گزید و پسری پیدا کرد که به نیت آن که بماند و ماندگار شود او را “مانی” خواند. تجصیلات مانی در جوانی در بابل بود. این شهر که در کنار فرات قرار داشت ،مرکز علم و معرفت دنیای قدیم به شمار می رفت. مانی در آن شهر به ادیان مختلف و فلسفه های آن ها آشنایی پیدا کرد. او و پدرش به دین مندائیان(پیروان یحیی نبی) بودند.بنا به متون مانوی *، مانی در سال 228 یا…
ادامه مطلب...نویسنده: معصومه حاج عینی
مهرپرستی یا میترائیسم
در میان پیروان آئین مهرپرستی ، روز بیست و پنجم دسامبر ، روز تولد مهر بود که آن را جشن می گرفتند . مساله زایش مهر ، با توجه به سابقه های اساطیری ، در واقع امری شگفت است. صخره ای آبستن می شود و میترا از دل آن صخره زاده می شود. بیرون آمدن از دل سنگ با برهنگی همراه است. اما کلاهی شکسته بر سر و به دستی خنجر و به دستی دیگر مشعل دارد. پرستندگان مهر غالبا آئین پرستش را در دخمه هایی که در دل صخره…
ادامه مطلب...زرتشت
پیش از آنکه حکومت ساسانی به دست مسلمانان منقرض شود، آیین رسمی کشور ایران آیین زرتشت بود. این آیین همچنان که از اسم آن پیداست منسوب به شخصی است که اکثر مورخین معروف, نام او را زردتشت یا زرتشت ذکر کردنده اند. زرتشت از مردم مشرق ایران بود نه مغرب. درباره زادگاه زرتشت اختلاف است بعضی او را از مشرق ایران یعنی خراسان بزرگ و ماوراالنهر دانسته و برخی از آذربایجان پنداشتند. زرتشت قدیمی ترین پیامبر آریایی است. افلاطون در کتاب “السبیادس” برای نخستین بار از او نام برده است.…
ادامه مطلب...منشور کوروش
استوانهٔ کوروش یا منشورِ کوروش لوحی از گِلِ پختهاست که در سال ۵۳۸ پیش از میلاد به فرمانِ کوروش بزرگ هخامنشی نگاشته شدهاست. بهتازگی بخشهایی از نسخهٔ دیگری از متنِ استوانه بر روی دو قطعه لوحِ گِلی در مجموعهٔ بابِلیِ موزهٔ بریتانیا شناخته شدهاست که بازماندهٔ نسخهٔ بایگانی شدهٔ همین استوانه است. نیمهٔ نخست این لوح از زبان رویدادنگارانِ بابلی و نیمهٔ پایانیِ آن، سخنان و دستورهای کورش بهزبان و خط میخی اکدی (بابلی نو) نوشته شدهاست. این استوانه در سال ۱۲۵۸ خورشیدی/ ۱۸۷۹ میلادی در نیایشگاه اِسَگیله (معبد مردوک، خدای بزرگ بابلی) در شهرِ بابِلِ باستانی پیدا شده و در موزه بریتانیا در شهر لندن نگهداری…
ادامه مطلب...جشن مهرگان
بسیاری از ایزدان آریایی با پدیده های طبیعت ارتباط داشته اند. ایرانی های شرقی مخصوصا از وقتی که در مرحله زندگی ده نشینی و کشاورزی پیش رفتند، در آنچه به جشن ها و نیایش ها مربوط است به مساله تغییر فصول توجه خاص ورزیده اند. جشن های پاییز که به شادی تاثیر خجسته خودشید در تابستان، افزودن محصول و پرورش دام بود، به میترا، خداوند دشت ها و رمه ها و پروردگار خورشید ارتباط داشت و مهرگان خوانده می شد. در تقویم کنونی تاریخ 16ام مهرماه جشن مهرگان در برخی…
ادامه مطلب...گذری بر تاریخ زبان فارسی
فارسی زبانی است که امروز بیش تر مردم ایران، افغانستان، تاجیکستان و بخشی از هند، ترکستان، قفقاز و بین النهرین بدان زبان سخن می گویند، نامه می نویسند و شعر میسرایند. تاریخ زبان ایران تا هفتصد سال پیش از مسیح روشن و در دست است و از آن پیش نیز از روی آگاهی های علمی دیگر می دانیم که در سرزمین پهناور ایران – سرزمینی که از سوی خراسان (مشرق) به مرز تبت و ریگزار ترکستان چین و از جنوب شرقی به کشور پنجاب و از نیمروز (جنوب) به سند…
ادامه مطلب...مقدمه ای بر تاریخ ایران
از روزگاران کهن تا به کنون ، در پهنه ایی به وسعت تاریخ نام ایران هیچگاه از این گستره ی پهناور محو نگردید. نه غارتگران ، نه دشمنان، نه بیگانگان و نه خائنان با تمام خشم و نفرت نتوانستند این تمدن را نابود کرده ،از بین ببرند. در این بستر زمانه که بشریت ، بشریت را در حال ساختن بود، پارسیان و تمدن شان، سهم بسزایی در ساختن تمدن داشتند. از نخستین آموزه ی انسانیت ” گفتار نیک ، کردار نیک ، پندار نیک” گرفته تا شکوه تخت جمشید و…
ادامه مطلب...