پیش از آنکه حکومت ساسانی به دست مسلمانان منقرض شود، آیین رسمی کشور ایران آیین زرتشت بود. این آیین همچنان که از اسم آن پیداست منسوب به شخصی است که اکثر مورخین معروف, نام او را زردتشت یا زرتشت ذکر کردنده اند.
زرتشت از مردم مشرق ایران بود نه مغرب. درباره زادگاه زرتشت اختلاف است بعضی او را از مشرق ایران یعنی خراسان بزرگ و ماوراالنهر دانسته و برخی از آذربایجان پنداشتند.
زرتشت قدیمی ترین پیامبر آریایی است. افلاطون در کتاب “السبیادس” برای نخستین بار از او نام برده است. این پیامبر آریایی در هزار سال پیش از میلاد ظهور کرده است . نامش در اوستا زره توشتره به معنای دارنده شتر زرد یا شتر نیرومند است.
زرتشت دین خود را به گشتاسپ عرضه کرد ولی کاهنان جادوگر دربارش او را از پذیرفتن این دین باز می‌داشتند، اما سرانجام به دین زرتشت در آمد و آیین زرتشتی یا خداپرستی را پذیرفت.
زرتشت به فکر تجدید نظر در دین ودایی و آیین مزدایی که مخلوط با خرافات بود افتاد. چون فلات ایران پیش از آمدن آریایی‌ها خالی از سکنه نبود و بومیان آن با قوم جوان و تازه‌نفس آریایی مخالف بودند و مانع پیشرفت آنان می‌شدند به فکر افتاد که نخست آریایی های ایرانی را که دارای خدایان گوناگون بودند و هر تیره و قبیله ای به خدای خاصی گرایش داشتند متحد سازد و به توحید و یک خدایی در آورد. او نخستین پیامبر یکتاپرست آریایی است که خط بطلان بر همه خدایان بیشمار ودایی کشید و آنان را از مقام الوهیت به درجه دیوی و ظلمت تنزل داد. زرتشت به خدای یکتایی قائل شد که او را اهورامزدا یعنی دانای توانا می خواند. در پیش او همه خدایان آریایی و غیر آریایی و موجودات شریر و تاریکی و جانوران درنده و آزارنده و بیماری ها و رنج ها و مرگ در شمار دیوان محسوب می شدند
طبق مضامین اوستا بالاترین قدرت جهان هستی اهورامزدا می‌باشد این اسم که گاهی هم به صورت مزدا اهورا و یا اشکال دیگر بیان شده نام خدای مذهب زرتشتی است.
تاریخ ادیان و مذاهب در ایران، عباس قدیانی،ص 103-101
معصومه حاج عینی
وین
5.11.2018
