نامهای ماندگار جام ملت های آسیا
مهدی زارعی
داود نصیری، اولین داور اسطوره ای فوتبال ایران
در تاریخ داوری ایران، اولین داوری که در عرصه های بین المللی به شهرت رسید، داود نصیری بود. در سال 1964 و سومین دوره جام ملت های آسیا، نصیری مهم ترین مسابقات جام را قضاوت کرد. از جمله دیدارهای کره جنوبی مقابل اسرائیل و هند.
نصيري كه بود؟
داود نصيري در 14 تيرماه 1300 از خانوادهاي سمناني در تهران متولد شد. در خانوادهاي فرهيخته كه با امثال ملكالشعراي بهار، مجدالدوله و… نشست و برخاست داشتند. «انتخابالممالك» پدر نصيري شاعر بود، دستخط خوبي داشت و زبان فرانسه را به خوبي ميدانست. داود 9 خواهر و برادر تني و ناتني داشت و در هفت سالگي وارد دبستان «اشرف» در ميدان بهارستان و روبهروي مسجد سپهسالار شد او در سال 1312 وارد دبستان ترغيب شد و با پايان دوران شش ساله دبستان، سيكل اول را در دبيرستان علميه گذراند. در سال 1317 و با پايان سيكل اول وارد دانشسراي مقدماتي شد و در سال 1319 با كسب رتبه اول اين دانشسرا موفق شد مدرك ديپلم خود را در رشته تربيت بدني دريافت كند.
عشقي كه هرگز پايان نيافت!
داود نصيري به دو دليل ظاهراً ساده عاشق ورزش شد. دلايلي كه ميتواند سرنوشت بسياري را تغيير دهد: يك مجله ورزشي و يك شخص تأثيرگذار و علاقهمند به ورزش. در آن روزها در پشت مسجد سپهسالار يك زمين بزرگ بود كه محل هميشگي فوتبال جوانان و نوجوانان شده بود و بزرگاني چون عبدالله سعيدايي، ناصر انشاء، حسن قاسمي و… و تيمهايي چون طوفان و كوهستان در آن به تمرين ميپرداختند. داود حدوداً 10 سال داشت كه در اين زمينها به بازي پرداخت و بعدها كه وارد دبيرستان شد، مشاهده كرد كه «محسن حداد» مدير دبيرستان علميه پس از تعطيل شدن مدرسه، در دبيرستان مانده و با دانشآموزان به واليبال ميپردازد. «حداد» همان شخص تأثيرگذاري بود كه مسير زندگي نصيري را تغيير داد. او همزمان در سه تيم فوتبال، واليبال و بسكتبال دانشسراي مقدماتي حضور داشت و در هر سه ميدرخشيد.
اديب ورزش ايران
روي آوردن داود به ورزش موجب ناراحتي پدر شده بود. در روزگاري كه ورزش چندان آيين پسنديدهاي محسوب نميشد، فرزند خانوادهاي اديب به ورزش روي آورده بود. اما داود به پدر قول داد كه روزي «اديب ورزش و ورزشكاران» شود. چنين نيز شد و نصيري در زندگي درخشان خود، بيش از 50 كتاب و مقاله درباره تربيت بدني و ورزش تأليف و ترجمه كرد. كتابهاي او و سالهاي چاپ اين كتابها از اين قرار بود: توپ بازي در آب (1325)، مقررات خاص وزنهبرداري (1325)، صد بازي دبستاني (1329)، خودآموز شنا و شيرجه (1333)، نجات غريق (1334)، مهارتهاي مقدماتي فوتبال (1335)، وزنهبرداري (1336)، رموز و روش بازي فوتبال (1338)، راهنماي داوران فوتبال (1339)، داوري (1340)، چگونه ميتوانيد داور فوتبال شويد (1341)، سؤال و جواب درباره قوانين فوتبال (1340)، مهارتهاي فوتبال (1340)، راهنماي غريق نجات (1340)، راهنماي تربيتبدني سپاه دانش (1346)، راهنماي تربيتبدني روستايي (1346)، چه بخوريم و چه بياشاميم (1347)، تمرينهاي فوتبال (1347)، بهداشت ورزشكاران (1349)، دانستنيهايي براي تماشاچيان (1349)، اساسنامه و آييننامه كميته داوران ايران (1359)، اصول تدريس و روش مربيگري (1361)، راهنماي داوران آسيا (1362)، روانشناسي داوري (1363)، قوانين فوتبال سالني (1371)، آخرين سؤال و جواب بورد بينالمللي (1373)، خودتان شنا ياد بگيريد (1377) و…
تحصيل در فرانسه و حيرت فرانسويها از نصيري
نصيري پس از اخذ ديپلم، معلم تربيتبدني دبيرستان شرف شد و پس از يك سال تدريس در دبيرستان دارالفنون را آغاز كرد. او همچنين دوره تكميلي تربيت بدني را پشت سر گذاشت و مدرك دبيري را از دانشسراي عالي گرفت. نصيري در سال 1325 با گرفتن بورس تحصيلي عازم فرانسه شد و در مدرسه «انستيتو ناسينال دو اسپور» ادامه تحصيل داد. در آن روزها اكثر اردوهاي آمادهسازي تيم ملي فرانسه در آن جا تشكيل ميشد. حتي يكي از استادان نصيري معاون وزارت ورزش فرانسه بود و او بود كه گواهي فارغالتحصيلان را تأييد ميكرد. حضور نصيري در تمام اردوها براي او و همكارانش اسباب حيرت را فراهم كرده بود و آنها نميدانستند جوان بلندقامت ايراني به چه علت در تمام اردوها حاضر است؟ دليل اين امر مشخص بود: نصيري به پدرش قول داده بود كه روزي اديب ورزشكاران شود و ميخواست بيشتر بياموزد. هرچه بيشتر بهتر! داود در بازگشت به ايران در شمار اولين استاداني بود كه در دوره تكميلي دانشسراي تربيت بدني تدريس ميكرد.
هشت عضو تيم ملي شاگرد نصيري بودند!
از افتخارات ماندگار نصيري حضور 8 شاگرد او در تيم ملي بسكتبال ايران بود كه در سال 1948 عازم المپيك لندن شدند. حضور هشت شاگرد در بين 12 عضو تيم ملي يعني اين كه دوسوم شاگردان نصيري به تيم ملي و المپيك رسيدند!
رابطهاي جاودان با ورزشهاي آبي
اولين حضور نصيري در مسابقات شنا و شيرجه قهرماني كشور به سال 1317 بازميگردد و كسب عنوان چهارم شناي قورباغه. در سال 1319 استخر قهرماني امجديه افتتاح شد و نصيري علاوه بر مديريت اين استخر، مربي شنا، شيرجه و واترپلو نيز بود! او كه ميديد در جنوب شهر استعدادهاي بيبضاعت زيادي وجود دارند، به جنوب شهر ميرفت و آنها را به امجديه ميآورد تا قهرمانان آينده را بسازد. نصيري اولين داور بينالمللي ايران در رشته واترپلو بود و از سال 1332 نايب رئيس فدراسيون شنا شد. او در سال 1353 رئيس فدراسيون نجات غريق شد و از دهه 70 كه اين فدراسيون مجدداً شروع به كار كرد، دو دهه را به عنوان مشاور فدراسيون خدمت كرد. وی تا آخرین روزهای زندگی خود در سال 92 همچنان عاشقانه در این فدراسیون به فعالیت ادامه داد. روحش شاد