سن و سال قهرماني در جام ملّتهاي آسيا/ مهدی زارعی
براي قهرماني در آسيا بايد چند ساله بود؟
يكي از سئوالات كليشهاي كه هميشه و به هنگام حضور تيمهاي ايراني در رقابتهاي معتبر مطرح ميشود، سئوال «تجربه يا جواني؟» است. امّا كدام يك از اين دو اولويت دارند؟
آيا يك تيم صرفاً جوان و فاقد تجربه ميتواند تنها با انرژي و انگيزه جواني، بزرگان را از پيش روي بردارد يا اين كه در مسابقات مهم، تجربه اهميت بيشتري دارد؟ از طرف ديگر اين سئوال در مورد بسياري تيمها مطرح است كه آيا جوانان كم سن و سال و شاغل در ليگهاي غيربومي را بايد در شمار بازيكنان جوان به شمار آورد يا بازيكنان باتجربه؟
آمار زير ميتواند پاسخي مناسب به تمام اين پرسشها باشد. با هم مروري خواهيم داشت بر تيمهايي كه در ادوار اخير جام ملّتها بالاتر از ساير بزرگان ايستادهاند و با شكست تمامي رقبا به فينال مسابقات رسيدهاند. ببينيم اين تيمها با چه ميانگين سني به قلّه فوتبال آسيا رسيدهاند؟
***
ژاپن ـ فاتح جام ملتهاي 2011
در بين بازيكنان ژاپني كه فاتح جام ملتهاي 2011 شدند، پيرترين بازيكن يوشيتواندو 30 ساله بود و جوانترين بازيكنان، دو ملّيپوش 21 ساله بودند: شينجيكاگاوا و شوييچي گوندا(دروازهبان سوم تيم). ژاپنيها 14 بازيكن به تورنمنت فرستادند كه سن آنها بين 21 تا 25 سال بود و تنها 9 بازيكن تيم بين 26 تا 30 سال داشتند. به اين ترتيب ميانگين سني تيم فاتح جام، اندكي بيش از 25 سال بود. در بين ژاپنيها 14 بازيكن در ليگ ژاپن(j-league) توپ ميزدند و ساير نفرات در اروپا شاغل بودند: 4 نفر در آلمان و يك بازيكن در ليگهاي ايتاليا، هلند و بلژيك. دو نفر هم در ليگ روسيه بازي ميكردند.
***
استراليا ـ نايب قهرمان جام ملتهاي قطر
استراليا در جام ملتهاي 2011، هفت بازيكن 30 سال به بالا داشت كه مسنترين آنها مارك شوارتزر 38 ساله(دروازهبان اصلي تيم) بود. تنها يك بازيكن اين تيم كمتر از 20 سال داشت تامياوز 19 ساله بود. پراكندگي سني ساير نفرات نيز چنين بود: 4 بازيكن بين 20 تا 25 سال بودند، 12 نفر از 26 تا 30 سال داشتند و پنج نفر هم 31 الي 35 سال از عمرشان گذشته بود. از مجموع نفرات اصلي و ذخيره تيم، تنها 4 نفر در ليگ استراليا توپ ميزدند و به جز 3 بازيكن شاغل در آسيا(ليگهاي ژاپن، كرهجنوبي و عربستان)، 16 نفر در فوتبال اروپا مشغول بودند. ليگ انگليس با 7 سهميه بيشتر از سايرين، بازيكن استراليايي داشت و ديگر نفرات در ايتاليا، دانمارك، روسيه، يونان، هلند(2 بازيكن) و تركيه (2 بازيكن) بازي ميكردند. ميانگين سني اين نفرات هم اندكي بيش از 5/27 سال بود. چنين شد كه تيم با تجربه استراليا در فينال قافيه را مقابل جوانان ژاپني باخت و در وقت اضافي مغلوب شد.
****
عراق 2007 ـ تنها 24 سال!
هر چند تنها هفت بازيكن عراقي اعزامي به جام ملتهاي 2007 در ليگ عراق توپ ميزدند. امّا در بين ساير نفرات تيم تنها يك بازيكن در ليگهاي اروپايي توپ ميزد: هوار ملامحمد در آپولون قبرس بازي ميكرد! دو بازيكن هم در ليبي بودند و سايرين همگي در ليگهاي آسيايي: از جمله ايران(3 بازيكن)، قطر(2)، لبنان(3)، اردن(3) و عربستان، جوانترين عضو عراق خالدون ابراهيم 19 ساله بود و علاوه بر او، 9 بازيكن بين 20 تا 25 سال داشتند. 13 بازيكن باقيمانده نيز بين 26 تا 29 سال.
پيرترين نفرات عراق دو بازيكن 29 ساله بودند: هيثم كاظم و نبيل عباس. بدين ترتيب ميانگين سني قهرمان آسيا تنها 7/24 سال بود!
***
عربستان، جوانتر از عراق 2007
عربستان، ديگر فيناليست جام 2007 نيز تيمي بسيار جوان بود. 17 بازيكن اين تيم، از 20 تا 25 سال داشتند، 4 بازيكن 26 تا 30 سال و تنها 2 بازيكن بالاي 30 سال بودند! به اين ترتيب «رضاتكي فلاته» با 31 سال، پيرترين سعودي در جام ملّتها بود و ماجد الامري 21 ساله نيز جوانترين هر 23 بازيكن تيم در ليگ عربستان حضور داشتند و ميانگين سني آنها حتي از عراق هم كمتر بود؛ 5/24 !
***
ايران 2004 ـ تيمي لايق قهرماني
ايران در جام ملّتهاي 2004 در حالي سوم شد كه در تركيب خود تنها سه لژيونر ميديد كه دو نفر از آنها در اروپا(آلمان و ايتاليا) بودند و سومي در امارات. ساير نفرات در ليگ ايران شاغل بودند
تيم ايران در حالي با ميانگين 6/24 سال پاي به اين مسابقات نهاد كه هر چند تعداد نفرات جوان تيم بسيار زياد بود. امّا هيچ يك از جوانان تيم نيز فاقد تجربه بينالمللي نبودند و بازيكناني چون ميرزاپور، اميرآبادي، نكونام، كعبي، مبعلي، بداوي، كامليمفرد، نصرتي، رحمتي، علوي و …
دو سال قبل از آن با تيم اميد در بازيهاي آسيايي بوسان درخشيدند و فاتح آسيا شدند. با اين شرايط ميبينيم كه حتي جوانان آن روزهاي ايران نيز صاحب تجربياتي با ارزش از مسابقات بزرگ بودند. ضمن آن كه در كنار آنها باتجربههايي چون دايي، مهدويكيا، كريمي و … نيز بودند و چنين شد كه ايران سزاوارانه به جمع چهار تيم برتر جام رسيد و تنها با ناداوري مسابقه فينال را از دست داد.
****
ژاپن ـ قهرمان سال 2004
تيم ژاپن در حالي در حضور ايران فاتح مسابقات 2004 شد كه شايد هيچ برتري خاصي نسبت به ايران نداشت. ميانگين سني بازيكنان اين تيم 7/26 سال بود و تنها دو لژيونر در تركيب اين تيم ديده ميشد كه يكي از آنها(شونسوكه ناكامورا) در رجينا ايتاليا حضور داشت و ديگري (يوشيكاتسو كاواگوچي) دروازهبان تيم نوردسيالند دانمارك بود. تيم فاتح آسيا 14 بازيكن داشت كه سن آنها از 26 تا 30 سال بود. 7 بازيكن تيم نيز از 20 تا 25 سال داشتند و تنها يك بازيكن بالاتر از 30 سال داشت.